Lekcja 44 - Zerowy oraz pierwszy okres warunkowy

Przyszedł w końcu czas na poznanie kolejnej porcji angielskiej gramatyki - tym razem zajmiemy się okresami warunkowy (w j. angielskim znane jako conditionals), a dokładnie zerowym i pierwszym okresem warunkowym. Okresy warunkowe w j. angielskim możemy streścić w następujący sposób - jeżeli jakiś warunek zostanie spełniony (np. wygramy milion w loterii:-) ), to nastąpi skutek (np. kupimy samochód).

 

 

W języku angielskim mamy do czynienia z 3 okresami warunkowymi oraz z tzw. zerowym okresem warunkowym. Do tego dochodzą także okresy warunkowe mieszane:-) Na pewno nie jest to prosty dział angielskiej gramatyki - są to już bardziej złożone konstrukcje gramatyczne (szczególnie okresy warunkowe mieszane). Niemniej jednak jest to często stosowana konstrukcja w języku angielskim także warto ją znać!

 

Ale na samym początku poznajmy tabelkę, która nam podpowie kiedy używamy dany okres warunkowy:

 

Zerowy okres warunkowy	Prawa natury oraz fakty naukowe - 100% prawdopodobieństwa, że wydarzenie będzie miało miejsce. Czas wydarzenia - dowolny.
Pierwszy okres warunkowy	Duże prawdopodobieństwo, że wydarzenie zaistnieje (ok 50%). Wierzymy, że to co mówimy może faktycznie zaistnieć. Czas wydarzenia - przyszłość, rzadziej teraźniejszość.
Drugi okres warunkowy	Zdarzenia dość nierealne, bardzo mała szansa aby się sprawdziły (kilka %), bądź zdarzenia teoretyczne, hipotetyczne (0% że się wydarzą). Często używany aby postawić się w czyjejś sytuacji (gdybym był tobą to bym zrobił tak i tak). Czas wydarzenia - przyszłość/teraźniejszość.
Trzeci okres warunkowy	Dotyczy zdarzeń przeszłych, a więc prawdopodobieństwo, że się wydarzą wynosi 0%. Często używamy go do wyrażenia żalu bądź krytyki. Czas wydarzenia - przeszłość.
Okres mieszany - drugi + trzeci	Używamy jeśli mówimy o stanie obecnym (teraźniejszym), który miał wpływ na zdarzenia z przeszłości.
Okres mieszany - trzeci + drugi	Używamy jeśli mówimy o zdarzeniu przeszłym, które ma wpływ na teraźniejszość lub przyszłość.

Wszystkie okresy warunkowe są tworzone na podstawie dwóch możliwych struktur:

IF + WARUNEK + REZULTAT

albo

REZULTAT + IF + WARUNEK

!niezależnie czy stosujemy pierwszą czy drugą strukturę zdania to po słówku if zawsze mamy warunek.

if - jeśli, jeżeli, gdyby (przy okazji - po if nie stawiamy przecinka!:-) )

 

Słówko if jest zdecydowanie najczęściej stosowane jednak może być zamiennie stosowane z innymi słówkami:

when - kiedy

unless - chyba że

on condition - pod warunkiem

provided, providing - o ile

as soon as - jak tylko

Wydaje się trochę skomplikowane:-) Dlatego też nie będziemy się od razu zajmować wszystkim możliwymi okresami warunkowymi a weźmiemy się najpierw za zerowy i pierwszy okres warunkowe (które są akurat dość proste) a kolejne okresy warunkowe (wraz z mieszanymi) poznamy na kolejnej lekcji.

ZEROWY OKRES WARUNKOWY (ZERO CONDITIONAL)

 

Używamy go jeżeli mówimy o czymś co jest zawsze prawdą na przykład dotyczy to praw natury lub faktów naukowych. Przykładowo jeżeli podgrzejemy lód to się roztopi - jest to ogólnie znane prawo natury, fakt naukowy:-) Szansa, że jeżeli podgrzejemy lód to się roztopi wynosi 100%. Dlatego też w takim zdaniu użyjemy tzw. zerowego okresu warunkowego:

If you heat ice, it melts - jeżeli podgrzejesz lód, to się roztopi

Heat - podgrzać

Ice - lód

Melt - rozpuszczać

 

Struktura zdania wygląda następująco:

IF (jeśli, jeżeli) + WARUNEK (you heat ice - podgrzejesz lód) + REZULTAT (it melts - roztopi się)

Ale równie dobrze możemy też odwrócić strukturę zdania i uzyskamy wtedy:

Ice melts if you heat it - lód się roztopi, jeśli go podgrzejesz

REZULTAT (ice melts - lód się roztopi) + IF (jeśli, jeżeli) + WARUNEK (you heat it - podgrzejesz go)

W przypadku zerowego okresu warunkowego w obu zdaniach używamy czasu Present Simple:

IF + PRESENT SIMPLE (WARUNEK) + PRESENT SIMPLE (REZULTAT)

lub

PRESENT SIMPLE (REZULTAT) + IF + PRESENT SIMPLE (WARUNEK)

 

Zobaczmy to na przykładzie innych zdań:

If you don't breath, you die - jeżeli nie oddychasz to umierasz

Breath - oddychać

Die - umierać

Rozłóżmy to zdanie na czynniki pierwsze:-) :

If (IF) you don't breath (WARUNEK - PRESENT SIMPLE), you die (REZULTAT - PRESENT SIMPLE)

Kolejny przykład:

You are thirsty if you don't drink - jesteś spragniony jeżeli nie pijesz

Thirsty - spragniony

Drink - pić

You are thirsty (REZULTAT - PRESENT SIMPLE) if (IF) you don't drink (WARUNEK - PRESENT SIMPLE)

Oba powyższe zdania to ogólnie znane fakty - 100% prawdopodobieństwa, że wydarzenie będzie miało miejsce jeżeli zostanie spełniony warunek.

 

PIERWSZY OKRES WARUNKOWY (FIRST CONDITIONAL)

Pierwszy okres warunkowy używamy jeżeli mówimy o wydarzeniach dotyczących przyszłości (oraz rzadziej teraźniejszości), które mają realną szansę, że zostaną spełnione. Wyobraźmy sobie sytuację w której obiecujemy synowi lub córce, że jak odrobi swoją pracę domową to wybierzemy się do kina:

If you do your homework, we will go to the cinema - jeśli odrobisz pracę domową to wybierzemy się do kina

Homework - praca domowa

Cinema - kino

Czy jest szansa, że po takiej propozycji syn lub córka odrobi pracę domową?:-) No cóż 100% pewności nie ma, ale szansa istnieje!:-) Ja na przykład bym w takiej sytuacji odrobił pracę domową :-P

 

Zobaczmy teraz na strukturę zdania:

If (IF) + you do your homework, (WARUNEK) + we will go to the cinema (REZULTAT)

Ale pamiętajmy, równie dobrze możemy zastosować drugą znaną nam strukturę i zmienić kolejność:

We will go to the cinema if you do your homework - pojdziemy do kina, jeśli dorobisz swoją pracę domową

We will go to the cinema (REZULTAT) + if (IF) + you do your homework (WARUNEK)

 

W przypadku 1 okresu warunkowego (first conditional) będziemy używać:

W zdaniu z warunkiem - Present Simple

W zdaniu z rezultatem - Future Simple

Zobaczmy to na poniższych przykładach:

If (IF) + you do your homework, (WARUNEK - PRESENT SIMPLE) + we will go to the cinema (REZULTAT - FUTURE SIMPLE)

We will go to the cinema (REZULTAT - FUTURE SIMPLE) + if (IF) + you do your homework (WARUNEK - PRESENT SIMPLE)

 

! Często występującym błędem jest używanie w obu zdaniach (a więc zarówno w tym z warunkiem jak i w tym z rezultatem) czasu Future Simple. Jest to związane z tym, że w j. polskim oba zdania w tłumaczeniu mają formę przyszłą. W j. angielskim w 1 okresie warunkowym warunek będzie zawsze w czasie Present Simple.

 

Zobaczmy jeszcze parę przykładów użycia 1 okresu warunkowego:

If it rains today, we won't go for a walk - jeżeli dzisiaj będzie padać to nie wybierzemy się na spacer

If (IF) + it rains today, (WARUNEK - PRESENT SIMPLE) + we won't go for a walk (REZULTAT - FUTURE SIMPLE)

 

Providing the bus isn't late, we will be at the cinema on time - o ile autobus się nie spóźni będziemy w kinie na czas

Late - późno, spóźnić się

Be on time - być na czas

Providing (IF) the bus isn't late, (WARUNEK - PRESENT SIMPLE) we will be at the cinema on time (REZULTAT - FUTURE SIMPLE)

 

I will wash windows unless it rains - umyję okna, chyba że będzie padać

Wash - umyć

I will wash windows (REZULTAT - FUTURE SIMPLE) unless (IF) it rains (WARUNEK - PRESENT SIMPLE)

! Pamiętajmy, że w tej sytuacji po unless damy zdanie twierdzące (chyba, że będzie padać), gdybyśmy jednak chcieli to same zdanie ułożyć z if to napisalibyśmy if it doesn't rain (jeżeli nie będzie padać) - a więc w tej sytuacji dalibyśmy przeczenie po if.

 

I to tyle jeżeli chodzi o zerowy i pierwszy okres warunkowy:-) Jak się im bliżej przyjrzymy to wcale nie są takie trudne:-) Na sam koniec pamiętajmy, że po łącznikach zdań w okresach warunkowych (if, unless itd.) nie używamy przecinka - to też często stosowany błąd. W kolejnych lekcjach kursu Angprofi poznamy drugi i trzeci okres warunkowy oraz okresy mieszane, są trudniejsze ale spokojnie - je też opanujemy:-).