Lekcja 36 - Czas przeszły Present Perfect

W dniu dzisiejszym poznamy kolejny angielski czas. Poznaliśmy już jeden czas przyszły, dwa czasy teraźniejsze oraz jeden czas przeszły. W dniu dzisiejszym poznamy czas Present Perfect czyli czas teraźniejszy dokonany. No właśnie nie do końca czas teraźniejszy. W praktyce czas Present Perfect jest czasem przeszło –teraźniejszym :-) Już tłumaczę ale najpierw zacznijmy od jednego tłumaczenia: Perfect – idealny

Czas Present Perfect jest w gruncie rzeczy czasem przeszłym, podobnie zresztą jak wcześniej już poznany czas Past Simple. Czym więc różnią się od siebie oba czasy? Przede wszystkim różnią się sposobem użycia! Czas Past Simple jest używany do określenia czynności przeszłej, która nie ma wpływu na teraźniejszość na przykład:

I broke my leg – złamałem nogę (ale w tym momencie kiedy o tym rozmawiamy nogę mam już zdrową, złamałem i koniec nie ma wpływu na teraźniejszość).

Natomiast w czasie Present Perfect to zdanie będzie brzmiało:

I have broken my leg – złamałem nogę (ale w tym momencie kiedy o tym rozmawiamy mam nogę w gipsie a więc jest wpływ na teraźniejszość).

I właśnie ta wpływ na teraźniejszość odróżnia czas Present Perfect od czasu Past Simple. Wydaje się że to tylko mała nieistotna kwestia i niepotrzebne utrudnianie sobie życia. Po części to racja. Czas Present Perfect jest dość często używany w Wielkiej Brytanii ale za to prawie w ogóle nie używany w Stanach Zjednoczonych. Mimo wszystko warto jednak znać ten czas.

 

Zobaczmy więc raz jeszcze kiedy używamy czasu Present Perfect:

 

1. Czynność wykonaną w przeszłości, której skutki są odczuwalne w chwili obecnej

I have broken my leg – złamałem nogę (mam ją teraz złamaną w gipsie więc jest skutek w teraźniejszości)

 

2. Stan, który rozpoczął się w przeszłości i trwa do chwili obecnej, być może będzie trwał nadal

I have lived in Warsaw for 6 years – mieszkam w Warszawie od 6 lat (trwa ten stan 6 lat i trwa dalej)

 

Skoro wiemy już kiedy używamy czasu Present Perfect to zobaczmy jego konstrukcję:

 

ZDANIA TWIERDZĄCE

Osoba (I) + operator (have/has) + czasownik z końcówkę ed bądź czasownik w trzeciej formie nieregularnej (broken) + reszta zdania (my leg)

Skupmy się na początek nad operatorem have/has. Kiedy używamy którego operatora? W trzeciej osobie liczby pojedynczej (he, she, it) używamy operatora has. Natomiast w pozostałych osobach będzie operator have. Identycznie jak podczas konstrukcji have/has got – posiadam!

Teraz spójrzmy na zdanie dotyczące czasownika „czasownik z końcówkę ed bądź czasownik w trzeciej formie nieregularnej”

Poznaliśmy już parę końcówek na przykład końcówkę „ing” w czasie Present Continous, końcówkę „s” w 3 os. l.p. w czasie Present Simple oraz końcówkę „ed” w czasie Past Simple. W czasie Present Perfect również będziemy dodawać końcówkę „ed”. Zasady są identyczne jak w przypadku czasu Past Simple a więc:

Want – wanted (chcieć)

Kiss – kissed (całować)

Jeżeli czasownik w formie podstawowej kończy się na literę “e” to wówczas dodamy samą końcówkę “d”. Na przykład:

Change – changed (zmieniać)

Jeżeli czasownik skończy się na literę „y” a przed tą literą „y” mamy spółgłoskę to wówczas zmienimy końcówkę „y” na „ied”. Na przykład:

Study – studied (studiować)

Ale jeżeli przed literką „y” mamy samogłoskę tak jak na przykładzie słowa play to wtedy nie zmieniamy „y” na „i” – dodamy samą końcówkę „ed”.

Jeżeli czasownik składa się z jednej sylaby a na końcu ma spółgłoskę, samogłoskę, spółgłoskę to wówczas ostatnią literę podwoimy. Na przykład:

Stop – stopped (zatrzymać się)

 

! Wymowa: podczas wymowy nie wymawiamy literki „e”. Chyba że przed końcówkę „ed” mamy literkę „d” lub „t”. Wtedy literka „e” będzie wymawiania. Na przykład:

Want – wanted (chcieć)

Nie wszystkie czasowniki jednak odmieniają się tak prosto poprzez dodanie końcówki „ed”. W języku angielskim jest szereg czasowników nieregularnych, których odmiana między innymi w czasie Present Perfect jest nieregularna. Nie posiadają one końcówki „ed”, zamiast tego tworzą często kompletnie inne słowa. Czasowników nieregularnych w języku angielskim jest całkiem sporo – w przybliżeniu ok 100. Nie będziemy ich jednak dzisiaj poznawać (na początek ważne abyśmy znali zasady związane z końcówką „ed”) – poznamy je na kolejnych zajęciach.

Musimy pamiętać jednak ważną zasadę. W czasie Past Simple używaliśmy 2 formy czasowników nieregularnych natomiast w czasie Present Perfect będziemy używać 3 formy czasowników nieregularnych.

 

ZDANIA PRZECZĄCE

I haven’t broken my leg – ja nie złamałem nogi

Osoba (I) + przeczenie (haven’t/hasn’t) + czasownik z końcówkę ed bądź czasownik w trzeciej formie nieregularnej (broken) + reszta zdania (my leg)

W zdaniach przeczących pojawia się nam przeczenie haven’t albo hasn’t. To które z nich użyjemy będzie oczywiście zależne od osoby. W trzeciej osobie liczby pojedynczej (he, she, it) używamy przeczenia hasn’t. Natomiast w pozostałych osobach będzie to przeczenie haven’t. W czasie Past Simple używaliśmy w przeczeniach podstawowej formy czasownika. W przypadku czasu Present Perfect w przeczeniach dalej używamy czasownika z końcówką „ed” albo trzeciej formy nieregularnej!

 

ZDANIA PYTAJĄCE

Have you broken your leg? – czy złamałeś swoją nogę?

Operator (have/has) + Osoba (you) + czasownik z końcówkę ed bądź czasownik w trzeciej formie nieregularnej (broken) + reszta zdania (my leg).

Podczas tworzenia pytań korzystamy z dobrze nam już znanej inwersji. Na początku pojawia się operator have lub has. W trzeciej osobie liczby pojedynczej (he, she, it) używamy operatora has. Natomiast w pozostałych osobach będzie operator have. W czasie Past Simple używaliśmy w pytaniach podstawowej formy czasownika. W przypadku czasu Present Perfect w pytaniach dalej używamy czasownika z końcówką „ed” albo trzeciej formy nieregularnej!

 

Określniki czasu:

Jak każdy czas także i Present Perfect ma określniki czasu. Zobaczmy je:

For – od /przez (okres czasu)

Since – od (moment w przeszłości)

Oba słowa znaczą dokładnie to samo więc jaka jest między nimi różnica? Otóż for używamy, kiedy podajemy przedział czasu, a since - kiedy podajemy moment rozpoczęcia czynności. Zobaczmy to na przykładach:

I have played computer games for 2 hours – gram w gry komputerowe od dwóch godzin (podaliśmy przedział czasu)

I have played computer games since 2 pm - gram w gry komputerowe od drugiej po południu (podaliśmy moment rozpoczęcia czynności)

 

Just – właśnie, dopiero co

Na przykład:

I have just opened the door – właśnie otworzyłem drzwi

 

Already – już (wcześniej niż się spodziewano)

Na przykład:

I have already called my mother – ja już zadzwoniłem do mamy

 

Yet - już (w pytaniach), jeszcze nie (w przeczeniach)

Na przykład:

I haven’t finished my breakfast yet – jeszcze nie skończyłem mojego śniadania

Have you finished your breakfast yet? – czy skończyłeś już swoje śniadanie?

 

Never – nigdy

Na przykład:

I have never been to Paris – nigdy nie byłem w Paryżu

 

Ever – kiedykolwiek

 (stosujemy w pytaniach oraz w zdaniach twierdzących, kiedy stosujemy przymiotnik w stopniu najwyższym)

Na przykład:

Have you ever been to Paris? – czy kiedykolwiek byłeś w Paryżu?  (pytanie)

She's the most beautiful girl I have ever met – to najładniejsza dziewczyna jaką kiedykolwiek poznałem  (zdanie twierdzące z przymiotnikiem w stopniu najwyższym).

W j. angielskim, podobnie jak w j. polskim w zdaniach twierdzących słowo "kiedykolwiek" możemy zastosować wyłącznie jeżeli odnosi się do przymiotnika w stopniu najwyższym. Spróbujcie stworzyć zdanie twierdzące ze słowem "kiedykolwiek", bez takiego przymiotnika - nie wyjdzie wam:-) )