Czas teraźniejszy – Present Simple / określniki czasu
|
Poznaliśmy już jeden czas teraźniejszy czyli Present Continous. W dniu dzisiejszym poznamy drugi czas teraźniejszy czyli Present Simple. Czasy angielskie są jedną z trudniejszych zagadnień w gramatyce angielskiej.
|
Skąd się więc ten czas wziął? I jakim cudem mamy dwa czasy teraźniejsze w języku angielskim? Czasem typowo teraźniejszym odpowiadającym naszym rozumieniu teraźniejszości jest czas Present Continous – używamy go jeżeli dana czynność dzieje się w tym momencie, teraz. Czasu Present Simple będziemy używać w innych przypadkach:
- kiedy dana czynność się powtarza na przykład:
I never go to the cinema – ja nigdy nie chodzę do kina
I brush my teeth two times per day – ja szczotkuję swoje zęby dwa razy dziennie
- kiedy coś kochamy, lubimy, nie lubimy, nienawidzimy (czyli wyrażamy emocje) na przykład:
I like apples – ja lubię jabłka
They hate school – oni nienawidzą szkoły
We don’t like tomatoes – my nie lubimy pomidorów
- kiedy opisujemy prawdy natury
Earth goes around the Sun – Ziemia krąży wokół Słońca
- kiedy opisujemy rozkład jazdy:
The train leaves at half past eight – pociąg odjeżdża o wpół do dziewiątej
- używamy go w mowie ogólnej:
I go to school – ja chodzę do szkoły (nie w tym momencie idę do szkoły ale ogólnie to do szkoły chodzę)
I play basketball – ja gram w koszykówkę (nie w tym momencie, ale ogólnie to w koszykówkę gram)
O ile same zasady stosowania czasu Present Simple wydają się proste o tyle zasady gramatyczne jego używania już nie tak bardzo.
Zobaczmy zdanie twierdzące:
OSOBA + CZASOWNIK W FORMIE PODSTAWOWEJ + RESZTA ZDANIA
Wydaje się proste :-) Na przykład:
I (osoba) + play (czasownik) + basketball (reszta zdania)
Prościzna :-) Ale teraz zaczynają się schody:
! W 3 osobie liczby pojedynczej (czyli he, she, it) musimy dodać do czasownika w zdaniu twierdzącym końcówkę „s” lub „es”. Na przykład:
I go to school – ja chodzę do szkoły
ale
She goes to school – ona chodzi do szkoły
albo
I play basketball – ja gram w koszykówkę
ale
He plays basketball – on gra w koszykówkę
Kiedy dodajemy „s” a kiedy „es”? Ogólna zasada jest taka że dodajemy końcówkę „s”. Końcówkę „es” dodajemy tylko jeżeli czasownik kończy się na: o, ch, sh, ss lub x.
Jeżeli czasownik kończy się na literę „y” a przed nim mamy spółgłoskę jak na przykład w wyrazie study – studiować to wówczas musimy literkę „y” zamienić na „i” i dodać końcówkę „es”. Na przykład:
Study – studies
Nie dotyczy to przypadków jeżeli przed literką „y” mamy samogłoskę. Wówczas stosujemy się do ogólnej zasady. Zobacz jak wygląda słówko play po zamianie:
Play – plays (ponieważ przed literką „y” jest samogłoska).
Ok :-) Przejdźmy teraz do zdań przeczących:
OSOBA + DON’T/DOESN’T + CZASOWNIK W FORMIE PODSTAWOWEJ + RESZTA ZDANIA
Na przykład:
I (osoba) + don’t (przeczenie) + play (czasownik) + basketball (reszta zdania)
Kiedy więc używamy don’t a kiedy doesn’t? Doesn’t uzywamy w 3 osobie liczby pojedynczej (czyli he, she it) natomiast don’t w pozostałych osobach.
! W przeczeniach w 3 osobie liczby pojedynczej nie dodajemy już końcówki „s” ani końcówki „es” ani nie zamieniamy „y” na „ies”. Słówko doesn’t nam tą końcówką jakby zabiera (zobaczmy zresztą dokładniej jak to słówko wygląda – doesn’t). Więc w przeczeniach do 3 osoby liczby pojedynczej nie dodajemy już żadnych końcówek (inaczej niż było w zdaniu twierdzącym) na przykład:
She doesn’t play basketball – ona nie gra w koszykówkę
Zdania pytające
Na początek zobaczmy konstrukcję:
DO/DOES + OSOBA + CZASOWNIK W FORMIE PODSTAWOWEJ + RESZTA ZDANIA + ZNAK ZAPYTANIA ( :-P)
Na przykład:
Do (od tego zaczynamy pytanie) + you (osoba) + play (czasownik) + basketball (reszta zdania) + ?
Tworzymy więc pytania poprzez dodanie przed osobę słówka „do” albo słówka „does”.
Kiedy więc używamy do a kiedy does? Does uzywamy w 3 osobie liczby pojedynczej (czyli he, she it) natomiast do w pozostałych osobach.
! W pytaniach w 3 osobie liczby pojedynczej nie dodajemy już końcówki „s” ani końcówki „es” ani nie zamieniamy „y” na „ies”. Tutaj również słówko does nam tą końcówką zabiera (ponownie zobaczmy jak to słówko wygląda – does). Więc w pytaniach w 3 osobie liczby pojedynczej nie dodamy już żadnej końcówki na przykład:
Does she play basketball? – czy ona gra w koszykówkę?
Ufff troszkę tych reguł jest :-) Teraz przechodzimy do drugiej części lekcji, która też będzie się odnosiła do czasu Present Simple czyli do określników czasu. W języku angielskim określniki czasu możemy podzielić na:
- te które znajdują się między osobą a czasownikiem (na przykład I often go to the Theatre – ja często chodzę do teatru). Są to następujące określniki:
- te które znajdują się na końcu zdania (na przykład I brush my teeth two times per day – szczotkuję zęby dwa razy dziennie). Tutaj mamy bardzo dużo określników czasu o praktycznie nieograniczonej konstrukcji na przykład:
Three times per month – trzy razy w ciągu miesiąca
Four times per week – cztery razy w tygodniu
Twice per day – dwukrotnie w ciągu dnia
- te które znajdują się na końcu albo na początku zdania (na przykład Every day I go to school – codziennie chodzę do szkoły)
Every month – każdego miesiąca
Podane powyżej określniki czasu bardzo często używamy właśnie z czasem Present Simple.
I na koniec jeszcze jedna ważna uwaga. Bardzo często jeżeli coś na przykład lubimy to piszemy:
I like dancing – Ja lubię tańczyć
Jest to jak najbardziej czas Present Simple. Ale zaraz zaczną się pytania: „Ale przecież mamy końcówkę ing więc to jest czas Present Continous. Nic bardziej mylnego. „Like” jest w naszym przypadku czasownikiem natomiast „dancing” to rzeczownik i znaczy „tańczenie”. Dlaczego tak jest? Ponieważ Anglicy mówią „ja lubię tańczenie” a nie „ja lubię tańczyć”. A rzeczowniki tańczenie, śpiewanie, bawienie się itd. tworzymy identycznie jak czasownik z końcówką ing w czasie Present Continous. Dlatego jest to mylące.